ਇਸ ਲੇਖ ਦਾ ਨਿਚੋੜ ਇਉਂ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ -

-ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ - ‘ਪ੍ਰੇਮ-ਸਰੂਪ’ ਹੈ।

-ਸੰਸਾਰ ਇਲਾਹੀ ‘ਕਵਾਉ’ ਤੋ ਉਪਜਿਆ ਹੈ।

-ਇਹ ਕਵਾਉ ਯਾ ‘ਹੁਕਮ’ ਅਨੇਕਾਂ ਸਰੂਪਾਂ, ਰੰਗਾਂ, ਤਰੰਗਾਂ, ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਵਿਚ ਪਰਵਿਰਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।

-ਇਸ ਹੁਕਮ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ‘ਅਬੋਲ-ਬੋਲੀ’ ਵਿਚ -

-ਇਹ ਸਾਰੀ ‘ਪ੍ਰਿਮ-ਖੇਲ’, ਅਦ੍ਰਿਸ਼ਟ ਆਤਮਿਕ ਮੰਡਲ ਵਿਚੋਂ ਉਪਜਦੀ ਹੈ।

-ਇਸ ‘ਪ੍ਰਿਮ-ਖੇਲ’ ਦਾ ਗੁਪਤ ‘ਨਾਦ’ ਸਦੀਵੀ ਅਨਹਦ ਧੁਨੀ ਵਿਚ ਇਕ-ਰਸ ਰਵਾਂ ਹੈ।

-ਇਸ ਇਲਾਹੀ-ਮੰਡਲ ਦੀ ‘ਅਬੋਲ-ਬੋਲੀ’ ਨੂੰ ਹੀ ‘ਅਨਹਦ ਧੁਨੀ’ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

-ਇਹ ‘ਚੁੱਪ-ਪੀ੍ਰਤ’ ਦਾ ਨਾਦ ਸਾਡੇ ਮਨ ਨੂੰ ਇਲਾਹੀ ਵਲਵਲਿਆਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਕਰਕੇ ਵਿਸਮਾਦਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।

-ਇਹ ‘ਇਲਾਹੀ ਵਲਵਲੇ’, ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿਚ ਵੀ ਭਰਪੂਰ ਹਨ, ਅਤੇ ਰਾਗ ਵਿਚ ਵੀ ਇਹਨਾਂ ਵਲਵਲਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟਾਉਣ ਦੀ ਸਮਰਥਾ ਹੈ।

-ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਰਾਗਾਂ ਵਿਚ ਉਚਾਰੀ ਗਈ ਹੈ।

-ਜਦੋਂ ਇਲਾਹੀ-ਵਲਵਲੇ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ, ਕਿਸੇ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਉਸੇ ਤਾਸੀਰ ਨਾਲ ਰਲਦੇ- ਮਿਲਦੇ ਰਾਗ ਵਿਚ, ਗਾਇਆ ਜਾਏ ਤਾਂ ਵਲਵਲੇ ਵਿਚ ਹੋਰ ਭੀ ਵਾਧਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ